کاخ صاحبقرانیه

کاخ صاحبقرانیه کاخ محل زندگی ناصرالدین شاه بود. در حال حاضر این کاخ در ضلع جنوبی مجموعهٔ کاخ‌های نیاوران به عنوان موزه در معرض بازدیدکنندگان قرار دارد.

این کاخ میان باغی وسیع در یکی از کاخ‌های مجموعه نیاوران در شمال شرقی تهران ساختمانی قرار دارد که قدیمی‌ترین کاخ این مجموعه‌است و تاریخ ساخت آن به عهد فتحعلیشاه مربوط می‌شود. علاوه بر حوض خانه و کرسی خانه بی‌مانند صاحبقرانیه، از تالارهای مهم آن می‌توان جهان‌نما و آیینه را نیز نام برد که با تابلوهای نقاشی گرانبها و اشیاء بسیار نفیس تزیین شده‌اند این کاخ اکنون برای بازدید عموم باز است. سریال‌های تلویزیونی میرزا کوچک‌خان و امیرکبیر و فیلم‌های سینمایی شازده احتجاب، سلطان صاحب‌قران، دلشدگان و کمال‌الملک در این کاخ فیلم برداری شده‌اند.  

تاریخچه

ناصرالدین در سال ۱۲۶۷ ﻫ .ق دستور داد ساخت قصر نیاوران را در دو طبقه شامل شاه نشین، کرسی خانه، حمام و ۵۰-۴۰ دستگاه خانه هر کدام شامل ۴ اتاق و یک ایوان برای زنانش بسازند. او در سی و یکمین سال حکومتش خود را صاحب قران نامید و این کاخ را «کاخ صاحبقرانیه» نام نهاد. پس از او، مظفرالدین شاه تغییراتی در ساختمان ایجاد و قسمتی از حرمسرا را خراب کرد. فرمان مشروطیت نیز در حیاط کاخ صاحبقرانیه، توسط او امضا گردید. در دوران پهلوی اول این کاخ برای برگزاری مراسم ازدواج محمدرضا پهلوی و فوزیه بازسازی می شود، اما به علت سرمای شدید آن سال مراسم در مکان دیگری برگزار می گردد. در زمان پهلوی دوم، فرح دیبا تغییراتی اساسی در قسمتهای داخلی بنا و دکوراسیون آن ایجاد کرد و طبقه اول یعنی حوضخانه برای پذیرایی میهمانان و طبقه دوم به عنوان دفتر کار محمد رضا پهلوی مورد استفاده قرار گرفت. از دیگر اتاقهای این کاخ می توان به کرسی خانه، چایخانه، ظرفخانه، اتاقهای بازی، بار و پذیرایی در طبقه اول و اتاقهای مذاکرات انتظار سفرا، منشی، هدایا، دندانپزشکی و استراحت محمدرضا پهلوی نام برد. همة درها و پنجره های چوبی این بنا به شکل اُرُسی بوده و با شیشه های رنگی تزئین شده است. این کاخ در سال ۱۳۷۴ مرمت شد و در اردیبهشت سال ۱۳۷۷ به عنوان موزه بازگشایی گردید.